CURSUSSEN KUNSTVERDIEPING

Jong of oud, zwart of wit, man of vrouw, alle portretten in de kunst herkennen we doorgaans aan twee ogen, een neus en een mond. Aangetrokken door deze herkenning, stellen we ons vragen bij de mens achter dit portret. Soms gaat het om de gezichten van een belangrijke historische figuur, een koning of een paus, maar heel vaak heeft de kunstenaar ook een model uit de eigen omgeving gevraagd om te poseren. Wat willen ze ons vertellen met deze portretten? Is er blijdschap of schuilt er leed in de ogen op het doek? En is dit het perspectief van de kunstenaar of van de geportretteerde? Maakt het verschil of een vrouw dan wel een man het penseel hanteert, of ze geschilderd dan wel gefotografeerd zijn? Allemaal vragen die in deze cursus aan bod zullen komen. Zowel de oude Egyptenaren in de mummieportretten van vroeger als de uitdagende poses in de hedendaagse instagrambeelden hebben een interessant verhaal te vertellen. Maak kennis met de aantrekkingskracht van de mens en zijn portret!

Hoe heeft Vincent van Gogh zijn oor kunnen afsnijden? Was de grote kunstenaar Gauguin uit Parijs werkelijk de aanleiding in deze wanhoopsdaad? De vriendschap, maar zeker ook de strijd tussen deze twee schilders is legendarisch. Zo zijn er meer kunstenaars uit het verleden die elkaar bleven opzoeken en uitdagen. De rivaliteit tussen Matisse en Picasso leverden de meest gedurfde kunstwerken. En Bernini wist in Rome een fontein te ontwerpen met een vinger wijzend op de kerk van Borromini, zijn grote rivaal. In de Renaissance wist Raffaël een wit voetje te halen bij de paus door Michelangelo zwart te maken. Het leverde de prachtige schilderingen in de Sixtijnse kapel op. In deze cursus staat de rivaliteit tussen kunstenaars centraal en de betekenis daarvan in de ontwikkeling van de kunst.

Eind 19^e eeuw schilderde de Russische kunstenaar de armoede en ellende van het volk onder het Russische tsarenrijk. Kunstenaars als Repin en Kramskoj trokken het land door met deze schilderijen om hun ongenoegen te uiten. Als dan in 1917 de Russische Revolutie uitbreekt, duiken hier nieuwe stromingen op, zoals het Constructivisme en het Suprematisme van Malevich. Hoe kan een zwart vierkant de kunst op zijn kop zetten? En hoe reageren andere Russische kunstenaars hierop? Kandinsky en Chagall ontwikkelen zich snel en lopen voorop in de Europese avant-garde. Deze cursus biedt een boeiend relaas van hoop en wanhoop binnen de Russische kunstwereld!

De afbeeldingen van naakte lichamen in het Vaticaan veroorzaakten problemen in de 16^e eeuw. Kunstenaars moesten broekjes over de geslachtsdelen schilderen. In deze tijd zal het bloot in de kunst geen discussie meer uitlokken. Maar in het toenemend bewustzijn over ons slavernijverleden komen dan weer nieuwe beelden waar afwijzend naar gekeken wordt. Zo blijven kunstwerken ons confronteren met gedachten of gevoelens die we soms liever niet ervaren. De meeste kunstenaars passen zich aan, maar in deze cursus maakt u kennis met de taboes in de kunst.

Hoe gaan we met de natuur en met elkaar om? Welke problemen herkennen we steeds meer om ons heen? De dekolonisatie, klimaatcrisis en de opmars van virussen vormen vraagstukken waar niet alleen kunstenaars in Amerika en Europa antwoorden op zoeken, maar waar ook de inheemse bevolking van Canada, Afrika en Zuid-Amerika ons een spiegel voorhouden. Opgeleid aan erkende kunstacademies weten kunstenaars van over de hele wereld met schilderijen, videobeelden en grote installaties ons te inspireren. Zij spreken een universele taal vanuit hun eigen perspectief. Het perspectief van hun thuisland! Deze cursus biedt een vervolg op de globalisering in de kunst!

De schattige engeltjes van Rafaël spreken tot de verbeelding. In een tijd dat de beeldtaal in de Westerse kunst voor een groot deel bepaald werd door de Katholieke kerk en zijn bijbelse verhalen, verrijzen in het Oosten de grote Boeddha beelden. Hoe bepalend zijn de maatschappelijke denkbeelden binnen de kunstwereld? Propaganda en censuur tekenen het regime van Mao in China, maar ook de nazikunst van Hitler en zijn handlangers. De kritiek op het communisme enerzijds en het buitensporige consumentengedrag van het kapitalistische systeem in Amerika anderzijds leveren nieuwe thema´s waarmee kunstenaars zich over de hele wereld presenteren. Ook architecten zijn niet meer honkvast en laten zich beïnvloeden door innovatieve en wereldse ideeën in de bouwsector. Deze cursus brengt een ontmoeting tussen Oosterse en Westerse kunstenaars, die steeds vaker een universele taal spreken!

Pegasus, het gevleugelde paard, is geboren uit het afschrikwekkende hoofd van Medusa. Zo verlammend als de angst voor de versteende kop met kronkelende slangen werkt, zoveel inspiratie biedt deze prachtige viervoeter met vleugels. De karakters die schuilgaan achter deze mythologische figuren komen voort uit de meest bijzondere verhalen. Nog steeds weten kunstenaars in de gedaante van Icarus, Pandora en Orpheus ons aan het denken te zetten over hoogmoed, nieuwsgierigheid en intens verdriet. De betovering van de verhalende beelden wekt onze belangstelling. In deze cursus maakt u kennis met de verbeeldingskracht van mythologische verhalen waarin de kunstenaar van nu, ons in de spiegel laat kijken!

Er was ooit een tijd zonder Wikipedia! Kennis lazen we in boeken. Die boeken vonden we in bibliotheken. En de grootste bibliotheek wereldwijd, lag ooit in Egypte. Het was de trots van Alexandrië, een tijd lang de hoofdstad van deze grote beschaving. Een imposante collectie boeken vormde de basis voor een groeiende stad waar ontwikkeling en cultuur grote aantrekkingskracht kenden. Deze stad van Alexander de Grote kende een grote welvaart in De Klassieke Oudheid. In het huidige Iran kennen we ook veel steden die een karakteristieke verbinding met de cultuur-en kunstschatten uit het verleden laten zien. Zo is de oude stad Persepolis in het huidige Iran voor altijd verbonden aan het paleis van koning Darius. In deze cursus zullen uiteenlopende steden beleefd worden vanuit zijn specifieke karakter en maken we kennis met zijn kunstschatten. Een inspirerende reis langs de Mexicaanse muralisten, de schilderingen van Pompeï, de boombastbeschilderingen van de Aboriginals in Australië, maar ook de moderne skyline van Singapore!

Da Vinci schilderde even voor 1500 Het Laatste Avondmaal op de muur in de refter van een Dominicanen klooster in Milaan. Na 500 jaar trekt deze fresco nog steeds talloze bezoekers om zijn zeggingskracht. Een bijbels tafereel in een realistische verschijning. Mensen van vlees en bloed had deze Renaissance meester uitgebeeld. Hoe inspirerend deze verschijning toen was, blijkt uit de vele persiflages in de moderne kunst. Het Laatste Avondmaal kent vele variaties doorheen de kunstgeschiedenis. Een mooi voorbeeld is “De gewonde tafel” van Frida Kahlo, die deze Bijbelse tragiek naar zichzelf reflecteert. Wat wil ze hiermee uitdrukken? Brengt dit een nieuwe boodschap voor de mens? Deze vragen zijn interessant om te onderzoeken. In deze cursus zien we dat de schoonheid van de Klassieken omgevormd wordt tot de kracht van de Moderne kunst. Een inspirerende vertaling binnen de kunstgeschiedenis!

Marina Abramovic, de kunstenares uit voormalig Joegoslavië, vormde samen met Ulay een iconisch koppel binnen de hedendaagse kunstwereld. Wat was hun magie? Van 1975 tot 1988 vormden zij binnen hun werk en hun leven een onafscheidelijke eenheid. Als koning en koningin van de Performance Art wisten zij menig toeschouwer in verwarring te brengen. In 1988 zouden ze elkaar tegemoet lopen over de lange Chinese muur en daar hun verbinding officieel maken. Echter hun levenslange relatie eindigde hier. Ze zagen elkaar pas weer 20 jaar later binnen een performance van Marina Abramovic in het MOMA van New York: “The artist is present”. Een magisch moment, waar vele toeschouwers getuige van waren. Zo zijn er meer interessante koppels binnen de kunstwereld. Vaak had de vrouw een ondersteunende positie, maar steeds meer herkennen we een gelijkwaardige en respectvolle relatie tussen twee kunstenaars. Binnen deze cursus maak je kennis met hun inspirerende kunstwerken!

“Ik ben een autocraat, dat is mijn stiel, en God zal me vergeven, dat is de zijne”. Als een verlicht despoot wist Catherina de Grote te regeren. Met haar brak de Gouden Eeuw in Rusland aan. Bekend om haar grote fascinatie voor kunst en cultuur weet ze nog steeds veel mensen te inspireren. Zo zijn er meer interessante vrouwen die in de kunst hun sporen hebben achtergelaten. Vrouwen die krachtig, elegant, dan wel kwetsbaar op het doek vereeuwigd zijn. Vrouwen als Olga Khkhlova, koningin Victoria, Alma Mahler en Mata Hari. Wie waren deze vrouwen en hoe hebben ze de kunstwereld weten te inspireren? Het verhaal achter deze bijzondere vrouwen verkennen we in deze mooie cursus.

Bloemen, muziek, de zon of een mooi lichaam. Kunstenaars zoeken naar inspiratie. Door de eeuwen heen blijkt dit niet altijd dezelfde bron. Dat maakt de variatie in de kunst zo interessant. Creativiteit en vernieuwingsdrang zorgen steeds voor bijzondere manieren om uitdrukking aan ideeën te geven. Nieuwe beelden integreren via de belevingswereld van kunstenaars. Waar halen zij hun inspiratie? Welk concreet beeld vormt hun uitgangspunt? Binnen deze cursus zoeken we naar de associaties van Anselm Kiefer die in de Duitse geschiedenis kruipt. We onderzoeken het blauw, waar kunstenaars door betoverd worden. Maar ook de bloem vormt een belangrijk motief binnen de kunst. Kusama, een hedendaagse Japanse kunstenares, tovert een wereld van gerbera´s in de musea. Vanwaar haar “flower obsession”? En wat was zo fascinerend voor Monet aan die waterlelies? Maak kennis met de rijkdom van beelden in de kunst en laat je inspireren door deze kunstenaars!

Na de Eerste Wereldoorlog heerste er een sfeer van optimisme, dat zich weerspiegelde in de stijl en felle kleuren voor meubelen, sieraden, keramiek en beeldhouwwerken. Een stijl die wordt gekarakteriseerd door decoratieve patronen en heldere kleuren. Het zijn de jaren ´20 van de 20^e eeuw als de Art Deco zijn intrede doet. De vloeiende lijn uit de voorgaande periode heeft plaats gemaakt voor geometrische motieven. Deze populaire stijl vond zijn inspiratie in de moderne wereld waarin reizen en luxe belangrijk werden. Er verschenen designs uit de machine en vliegtuigwereld. Exotische landen werden bezocht en decoratieve motieven uit oude culturen van Egypte, India en Mexico kenmerkten de kunst van de Art Deco. Ook in moderne kunststromingen als het kubisme en het futurisme vond deze nieuwe stijl een inspiratiebron. Gestileerde en hoekige figuren herkennen we in de schilderijen van Tamara de Lempicka. Binnen deze cursus maken we kennis met de rijke eclectische kunst van de Art Deco!

De mens als jager! Oude rotsschilderingen maken het mensbeeld van de neanderthaler zichtbaar. Dit beeld ontwikkelt zich steeds doorheen nieuwe beschavingen tot een zelfbewuste positie van de mens in de maatschappij. Binnen de kunst levert dit mooie werken op. Deze cursus werpt een blik op deze mensbeelden doorheen de geschiedenis. Kunstenaars als Bacon, Giacometti en Hopper hebben zich vragen gesteld rondom de mens en zijn omgeving. Maar ook nieuwe ontwikkelingen binnen de wetenschap levert inspiratie voor het mensbeeld van de kunstenaar. Het geloof in de maakbaarheid van onze huidige samenleving levert iconen: De ballerina van Jeff Koons! Daarnaast maakt de Belgische kunstenares Berlinde de Bruyckere ons pijnlijk duidelijk hoe kwetsbaar we als mens zijn. Deze verscheidenheid binnen het concept mens staat in deze cursus centraal. Maak kennis met deze inspirerende figuren!

Wat maakt ons land specifiek en hoe herkennen we dit in onze kunst terug? Nederland met een rijke geschiedenis aan handel, reizen, avontuur en vrije markt maakt al vroeg kunst voor de edelman met een gevulde beurs. Onze Gouden Eeuw brengt wereldbekende schilders voort. Rembrandt, Frans Hals en Vermeer veroveren de kunstmarkt en hun werk prijkt nog steeds in musea over de hele wereld. Daarnaast kennen wij inspirerende geesten met Cuypers en Berlage in de architectuur, met Erasmus en Spinoza in de filosofie en Leon de Winter met zijn moderne versie van Anne Frank in de literatuur. De eigenwijze nuchterheid van de Nederlander laat zich lezen in dit boeiende portret van dit kleine stukje Europa: Nederland inspireert!

Een fietszadel en een stuur vormen de stierekop van Picasso, het wezen van Spanje! Wat maakt deze Spaanse kunst nu zo bijzonder? Moorse invloeden, maar ook de Katholieke achtergrond van dit land laat zich in zijn architectuur lezen. Een bouwkunst die met veel fantasie herkenbaar wordt en tevens inspiratie put uit de natuur. De organische vormgeving is zichtbaar in de gebouwen van Gaudi, maar ook in de moderne constructies van Calatrava. Diezelfde rijke fantasie neemt bizarre vormen aan in de schilderkunst van Salvador Dali en in de filmbeelden van Bunuel. Hangende uurwerken in een verdroogd landschap vormt de surrealistische schilderstijl van Dali. In de literatuur herkennen we deze fantasierijke beeldtaal in een roman als Don Quichot van Cervantes uit de 17^e eeuw. Kleurrijk en vol hartstocht komt het Spaanse beeld tot leven. Een beeld dat ook uitdrukking vindt in de passie van de flamencodans. Deze cursus introduceert de trotse Spanjaard!

Vrijheid, een belangrijk aspect in de Franse samenleving. Doorheen de kunst en cultuur van de Fransman herkennen we deze drang. De impressionisten die de weg vrijmaakten voor een nieuwe vorm van schilderen waarin de werkelijkheid meer karakter moest krijgen en de regels van de academie losgelaten werd. Maar ook in de literatuur waar schrijvers het existentialisme tonen als een vrije invulling van het leven, herkennen we de Franse aard. Parijs wordt in 1900 toonaangevend voor de kunstenaar die op zoek is naar de wereld van onbegrensde mogelijkheden. Deze cursus biedt een ode aan de vrijheid!

Authenticiteit is het belangrijkste kenmerk van de kunst en cultuur in Engeland. Afgesloten van het Europese vasteland kunnen kunstenaars hier veel duidelijker hun eigen verhaal uitdrukken. Een mystieke plek als Stonehenge blijft in raadselen gehuld. Zo herken je veel symboliek in de kunstwerken van dit land. De Prerafaëlieten, een kunstenaarsbeweging uit de 19^e eeuw, zoekt naar de kleur en vorm om deze spirituele kracht uit te drukken. Op hun doeken komen de verhalen van Engeland, opgetekend door grote schrijvers als Shakespeare, tot leven. Deze cursus biedt een ode aan het culturele mysterie van Engeland!

Rome was ooit een groot keizerrijk. Sporen hiervan zijn zichtbaar in de kunst van de Renaissance. Architecten als Palladio Michelangelo en Bruneleschi lieten zich leiden door de grote antieke bouwwerken Zo vormt het Panthéon een belangrijke inspiratiebron voor de grote St. Pieterskerk in Rome. Evenwicht en harmonie bepaalden ook de compositie van een schilderij. Kunstenaars als Da Vinci schilderden ware meesterwerken. Eveneens kende de literatuur in deze tijden grote schrijvers als Dante en Petrarca die de mens en zijn gevoel centraal stelde. Zij hebben in de 13^e en 14^e eeuw de prachtigste liefdesverhalen geschreven. Nog steeds heeft Italië vandaag de dag oog voor schoonheid. Kunstenaars als Guiseppe Penone weet ons te bekoren met een kunstzinnige reflectie op de natuur. Zijn kunst behoudt een klassieke uitstraling. Deze cursus biedt een ode aan Italië en zijn schoonheid!

De Duitse Sehnsucht is herkenbaar in zijn kunstontwikkeling. De Romantiek hier brengt uitgestrekte landschappen met eenzame figuren. Uit het werk van Friedrich spreekt een melancholie. Hij weet de overweldigende kracht van de natuur op het doek te schilderen. Belangrijke filosofen als Kant, Hegel en Nietzsche weten deze grootsheid van de Duitse Geest in briljante denksystemen te vangen. Een weemoedigheid zorgt voor zware thema´s in de boeken van Goethe. Hoe moeilijk bewegen we ons soms door het leven? De Duitse kunstenaar weet ons steeds te raken met zijn expressieve uitdrukking. Deze cursus nodigt je uit om deze sterke bezieling binnen de kunst en cultuur van het Germaanse volk te beleven